Yeni bir yılın gelmesiyle beraber pek çoğumuz yeni kararlar almaya çalışacağız. İnsanın niyetleri, kararları ve bunlar sonucu oluşan davranışları hem kendisinin hem de başkalarının yaşamlarını şekillendirmede rol oynar.
Yeni kararlar almak için yeni yıl, yeni bir mevsim, doğum gününüz gibi özel zamanları beklemeyin ama yeni yıl kendimize nihai bir başlangıç noktası bulmak açısından faydalı olabilir. Aslında karar almak zor değildir. Zorlayıcı olan kararları uygulamaya dökmek hatta daha da zor olanı bu kararları sürdürebilmektir.
Yeni kararlar alırken nelere dikkat edelim?
- İhtiyaç ve isteklerimizin birbirinden farklı şeyler olabileceğini anlamak. Hepimiz bir şeyler isteriz ve bu doğrultuda kararlar alırız. Ancak bir süre sonra kararlarımızın çoğunu sürdüremeyiz. Bunun en büyük nedeni ihtiyaçlarımızın ve isteklerimizin çoğu zaman birbirinden farklı olmasıdır. Örneğin keman çalmayı isteyebilirsiniz ama bunu öğrenmekle ilgili gerçek bir ihtiyaç hissetmiyorsanız bir süre sonra motivasyonunuz azalır. Bir süre sonra da zaten bırakırsınız. O yüzden “isteğim ne, ihtiyacım ne” sorularını kendimize sormamız gerekiyor.
- Karar alırken eleştiren değil destekleyen iç sesinizi dinlemek. Eğer “meli/malı” yani “şunu yapmalıyım”, “bunu yapmamalıyım” diyen bir listeniz varsa, kararlarınızı uygulamanız ve sürdürmeniz zor olacaktır. Bu liste genellikle eleştirel iç sesinizin oluşturduğu listedir. İçimizdeki destekleyen sesi duymak ise genellikle kolay değildir. Onu hiç dinlemediysek ya da uzun zaman önce dinlemeyi bıraktıysak sesi cılız çıkmaya başlar ve duyamaz hale geliriz. Karar alırken “destekleyen iç sesim bu konuda ne söylüyor acaba” diye onu yeniden dinlemeye çalışmak her zaman faydalıdır.
- Herkes yapıyor diye yapmamak. İnsan sosyal bir varlık olarak diğer varlıklardan doğal olarak etkilenir. Son zamanlarda sosyal medyada; psikoloji, kişisel gelişim, alternatif yaşam/beslenme gibi başlıklarla ilgili bilgilerin çoğalması ve paylaşılması; bu konularda bazı fikir önderlerin oluşmasına yol açtı. Bu fikir önderlerini takip eden kişilerse çoğu zaman “bunları ben de yapmalıyım” paniği ve endişesi yaşıyorlar. Güzel örnekler faydalı olsa da yeni kararlarınızı kendiniz için alın, moda olduğu için ya da birtakım kişiler yapıyor diye değil.
- Yardımcılardan faydalanın. Ajandaya, deftere yazmak, günlük tutmak eski ama sağlam tekniklerdir. Kararlarınızı görsel olarak netleştirmek beynin bunlara daha fazla inanmasını sağlar. O yüzden eski tekniklere devam.
- Kısa, net, küçük hedefler koyarak başlamak. Uzun vadeli hedefler pek çok zaman kısa vadeli hedeflerin koordine halinde olmasıyla gerçekleşir. “Kilo vermeliyim”, “mutluluk istiyorum” gibi belirsiz ve sınırları tanımlanmamış ifadeler, sürdürülebilir olmamaktadır. Bu yüzden hedeflerinizi parçalara bölerek netleştirirseniz daha faydalı olur.
- Kelimelerinize dikkat etmek. Olmasını istediğiniz şeyleri olumlu bir tarzda ifade etmeniz önemlidir. İstemediğiniz şeyleri kararlarınızda belirtmeyin. “Şu olmasın” demeyin. Pozitif kelimelerle yeniden ifade edin. Kelimelere döktüğünüz her dilek, tasarı, karar vs gerçek olabilir bu yüzden kelimelerinize dikkat edin.
- Yaptıklarınızı, yapamadıklarınızı, olanı, olageleni, olacak olanı sevmek. Hayat kararlar almamızı ve uygulamamızı ister ama bunların doğruluğunu ya da yanlışlığını garanti etmez. Doğru ve yanlış kararlar, faydalı ve faydasız kararlar her zaman olacaktır tıpkı hayatın içinde iyi ve kötünün, gece ve gündüzün, karanlık ve aydınlığın bir arada olması gibi. Hayatın bir yolculuk olduğunu ve asıl olanın da bu yol olduğunu kendimize sık sık hatırlatmamız gerekiyor.